CẤU TẠO HỘP SỐ MÁY TIỆN VẠN NĂNG

Thứ năm, 20/11/2025, 23:37 (GMT+7)

Hộp số của máy tiện vạn năng là một trong những cụm chi tiết quan trọng nhất, quyết định khả năng cắt gọt, dải tốc độ trục chính và chế độ chạy dao của máy. Việc hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý làm việc của hộp số giúp sinh viên nắm chắc kiến thức về truyền động cơ khí, phục vụ cho học tập và khai thác thiết bị hiệu quả.

1. Chức năng của hộp số máy tiện

Hộp số trên máy tiện thực hiện ba chức năng chính:

• Thay đổi tốc độ quay của trục chính.
• Thay đổi lượng chạy dao dọc, dao ngang.
• Truyền động đến trục vít me để tiện ren các loại ren hệ mét, hệ inch.

2. Cấu tạo chung của hộp số máy tiện vạn năng

Một hộp số máy tiện tiêu chuẩn gồm các bộ phận chính sau:

2.1. Trục vào (trục truyền động từ động cơ)

• Nhận mô-men từ động cơ thông qua 3 hoặc 4 dây đai.
• Cung cấp lực truyền động ban đầu cho toàn bộ hộp số.

2.2. Hệ thống bánh răng thay đổi tốc độ trục chính

Gồm nhiều cấp bánh răng với các tỷ số truyền khác nhau. Sinh viên thường thấy:

• Bánh răng trượt
• Bánh răng gài
• Cụm bánh răng trung gian

Khi thay đổi vị trí cần gạt, các bánh răng thay cặp ăn khớp, làm thay đổi tốc độ trục chính.

2.3. Trục chính

• Nhận chuyển động từ hộp số.
• Là bộ phận trực tiếp giữ và quay mâm cặp.
• Trục chính thường được đỡ bởi ổ bi côn hoặc bạc trượt với độ chính xác cao.

3. Nguyên lý hoạt động

Khi người vận hành thay đổi cần gạt:

• Bộ bánh răng trong hộp số thay đổi tỷ số truyền.
• Tốc độ trục chính thay đổi theo cấp số.
• Chuyển động được phân phối sang trục chạy dao hoặc vít me tùy chế độ tiện ren hay tiện trơn.